Nuachtlitir 28 – An Clásal Coibhneasta 2

Aoine Shona, a aistritheoirí! Fáilte ar ais chuig Nuachtlitir na hAoine le STAR. Mar a gheall mé, tá nuachtlitir eile ar an gClásal Coibhneasta agam daoibh. Ar aghaidh linn!

Ar dtús, tá dhá liosta agam daoibh. Úsáidtear clásal coibhneasta díreach tar éis na bhfocal seo a leanas:

Cathain

Cé chomh minic is

Cá fhad/cén fhad

Cá mhéad/cé mhéad

Cá huair/cén uair

Conas

Mar

Nuair

Cé + an mhír choibhneasta a

Cad + an mhír choibhneasta a

Céard + an mhír choibhneasta a

Cad é mar + an mhír choibhneasta a

Seo thíos samplaí i ngach aimsir:

Tabhair faoi deara go n-úsáidtear an mhír choibhneasta a roimh gach briathar, rialta agus neamhrialta i ngach aimsir.

Cén uair a bhuail sí leis? AC

Cathain a théann tú ansin? AL

Cén fhad a mhairfidh an dráma? AF

Cén t-am a bheifeá ansin dá bhfágfá ag a naoi a chloig? MC

Céard a bhíodh ar siúl ansin? AGC

Úsáidtear clásal coibhneasta indíreach tar éis na bhfocal seo a leanas:

Cé + forainm réamhfhoclach

Cad + forainm réamhfhoclach

Céard + forainm réamhfhoclach

An áit, cén áit, cá háit

An chaoi, cén chaoi

An fáth, cén fáth

Cad chuige, tuige

An tslí, cén tslí

Seo thíos roinnt samplaí i ngach aimsir:

Tabhair faoi deara go mbíonn ar roimh bhriathra rialta agus roimh chuid de na briathra neamhrialta san aimsir chaite ach go mbíonn a roimh chuid eile de na briathra neamhrialta.

Cén chaoi ar bhuail sibh le chéile? AC

Cén fáth a ndúirt tú sin? AC

Cén tslí ar tháinig tú? AC

Bíonn urú ar na briathra sna haimsirí eile agus úsáidtear an mhír a.

Cad chuige a n-itheann tú an bia sin? AL

Cén fáth a ndéarfaidh tú é sin? AF

Cé dó a dtabharfá an t-airgead? MC

Cén áit a dtéadh sibh ar saoire? AGC

An tseachtain seo caite, luaigh mé go bhfuil abairtí ann a mbíonn rogha agat clásal coibhneasta díreach nó indíreach a úsáid. É sin ráite, ní mór duit a chinntiú nach mbíonn débhríocht i gceist mar gheall ar an gclásal a roghnaíonn tú. Leis sin a dhéanamh, ní mór duit ról na n-ainmfhocal in abairt a thuiscint.

Tóg ‘Sin é an fear a bhuail an carr’ mar shampla. D’fhéadfadh That’s the man who hit the car a bheith mar aistriúchán air sin ach is mian linn That’s the car whom the car hit a chur in iúl. Chun an débhríocht sin a sheachaint, ba cheart an clásal indíreach a úsáid: Sin an fear ar bhuail an carr é.

Sampla eile ná ‘Sin í an bhean a ghortaigh an madra’. Ba mhaith linn a chur in iúl go bhfuil an bhean gortaithe, seachas an madra. Mar sin, is fearr an clásal coibhneasta díreach a úsáid; Sin í an bhean ar ghortaigh an madra í.

Tá súil agam go bhfuil an méid sin soiléir, a chairde. Ábhar casta é gan dabht ar bith. Déanfaidh mé iarracht ábhar níos spraíúla a roghnú an tseachtain seo chugainn! Idir an dá linn, bíodh deireadh seachtaine álainn agaibh.